Υποδομές

Οι ραγδαία εξελισσόμενες τεχνολογίες των πληροφοριών , αναμένεται ν’ αλλάξουν δραστικά τον τρόπο εργασίας , ψυχαγωγίας , επικοινωνίας και συναλλαγής και μεταλλάσσουν τις βάσεις του οικονομικού ανταγωνισμού .Με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του νομού , ως βασικοί στόχοι για την αξιοποίηση της Κοινωνίας των Πληροφοριών εντοπίζονται η ανάπτυξη των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού , η ενσωμάτωση της πληροφορικής στις διαδικασίες της παραγωγής και του εμπορίου , η ανάπτυξη των ηλεκτρονικών συναλλαγών , η διευκόλυνση της ενημέρωσης και εξυπηρέτησης του πολίτη , ο αναπτυξιακός προγραμματισμός και η βελτίωση της ποιότητας ζωής . Απαραίτητη προϋπόθεση για τη επίτευξη όλων αυτών είναι η ανάπτυξη της κατάλληλης δικτυακής υποδομής.
 
Έτσι , η κατηγορία αυτή περιλαμβάνει δράσεις στο Νομαρχιακό Σχέδιο για την ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου , ανάπτυξη ολοκληρωμένων Τηλεοικοτεχνικών Κέντρων , δικτυακή ασύρματη υποδομή μεταφοράς δεδομένων κ.λ.π.
 
Στην τομέα της Κοινωνίας της Πληροφορίας για πρώτη φορά γίνεται στη Περιφερειακή Ενότητα Πρέβεζας - Περιφέρεια Ηπείρου σοβαρή προσπάθεια αξιοποίησης προγραμμάτων του είδους αυτού και των δυνατοτήτων που αυτά προσφέρουν και μάλιστα ο Ν. Πρέβεζας είναι από τους πρώτους νομούς ( αν όχι ο πρώτος ) στην Ελλάδα που υλοποιεί έργα της Κοινωνίας της Πληροφορίας.
 
Πιο συγκεκριμένα με ευθύνη της Ν. Α. Πρέβεζας αυτή τη στιγμή υλοποιούνται στο νομό τα εξής 5 έργα της Κοινωνίας της Πληροφορίας :
• Προώθηση της Ευρυζωνικότητας στο Ν. Πρέβεζας
• Ψηφιοποίηση, τεκμηρίωση πολιτισμικού κεφαλαίου Ν. Πρέβεζας και προβολή του μέσω διαδραστικής δικτυακής πύλης
• Ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα για την ηλεκτρονική εξυπηρέτηση των πολιτών της υπαίθρου
• Καταγραφή, ψηφιοποίηση και προβολή υπάρχοντος υλικού για την αποτελεσματική διαχείριση και ανάδειξη του τουριστικού προϊόντος του Ν. Πρέβεζας
• Πολιτιστικός και Περιβαλλοντικός Χάρτης Ν. Πρέβεζας.
 
Είναι αυτονόητο ότι στο άμεσο μέλλον η Ν. Α. Πρέβεζας θα εντατικοποιήσει τις προσπάθειές της για ωρίμανση και ένταξη νέων έργων της Κ. τ. Π. έτσι ώστε να ενσωματώσει η πληροφορική όσο το δυνατό περισσότερους τομείς.

Το εθνικό δίκτυο διανομής ηλεκτρικής ενέργειας εκτείνεται σε όλο το Ν. Πρέβεζας. Αποτελείται από δίκτυο υψηλής, μέσης και χαμηλής τάσης. Η ενέργεια που διανέμεται παράγεται από τους σταθμούς που λειτουργούν στην Περιφέρεια Ηπείρου.
 
Οι λειτουργούντες σήμερα υδροηλεκτρικοί σταθμοί στην Περιφέρεια Ηπείρου είναι οι παρακάτω:
•  Υδροηλεκτρικός σταθμός Λούρου (Ν. Πρέβεζας) – Πρώτη λειτουργία του σταθμού ήταν το έτος 1952. Διαθέτει 3 μονάδες παραγωγής (τουρμπίνες), με ισχύ 10MW και δυνατότητες για συνολική ετήσια παραγωγή 35GWh. Ο σταθμός αυτός υπολειτουργεί λόγω μπαζώματος του ταμιευτήρα, η επιφάνεια της λίμνης έχει μηδενιστεί και δεν υπάρχει ωφέλιμος υδάτινος όγκος.
• Υδροηλεκτρικός σταθμός Πουρναρίου Ι (Ν. Άρτας) – Σταθμός σύγχρονος με δυνατότητες επέκτασης και αύξησης της παραγωγής. Πρώτη λειτουργία του σταθμού ήταν το έτος 1981. Διαθέτει 3 μονάδες παραγωγής με ισχύ 300MW και δυνατότητες για συνολική ετήσια παραγωγή 360GWh . Η επιφάνεια της λίμνης στην ανώτατη στάθμη είναι 20 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Ο ωφέλιμος υδάτινος όγκος ανέρχεται σε 745 εκατομμύρια κυβικά μέτρα.
 
Από τα παραπάνω προκύπτει ότι η συνολική ετήσια παραγωγή από τους λειτουργούντες Η/Σ ανέρχεται σε 565 GWh. Κύριο έργο πάντως στον τομέα 'Ενέργεια' για την ευρύτερη περιοχή αποτελεί η επέκταση του αγωγού φυσικού αερίου. Η παροχή του φυσικού αερίου προβλέπεται να γίνει από την Ιταλία. Μέχρι σήμερα όμως δεν έχει γίνει κάποιος προγραμματισμός που να τροφοδοτεί ελπίδες για άμεση υλοποίηση του έργου.
 

Πρόκληση για την ενέργεια στην επόμενη προγραμματική περίοδο θα αποτελέσει για το νομό , η έρευνα για τον εντοπισμό γεωθερμικού πεδίου και ορυκτών , ιδιαίτερα στον ευρύτερο χώρο Λούρου – Άρτας , η άμεση αξιοποίηση του οποίου θ’ αντικαταστήσει σε μεγάλο βαθμό τη συναλλαγματική διαρροή που υπάρχει σήμερα , η παροχή απ’ την Ιταλία φυσικού αερίου και η έρευνα – αξιοποίηση των νέων εναλλακτικών πηγών ενέργειας (αιολική, ηλιακή κ.λ.π. )

Ο Ν. Πρέβεζας , όπως άλλωστε και όλη η Ήπειρος υστερεί σημαντικά στο τηλεπικοινωνιακό δίκτυο , τόσο , ώστε να μπορεί να χαρακτηριστεί σαν μια απ’ τις χειρότερα εξυπηρετούμενες περιοχές της Χώρας . Αυτό ισχύει για όλες τις μορφές τηλεπικοινωνίας , ενώ η κατάσταση είναι ίσως χειρότερη στις πιο σύγχρονες από αυτές  Δίκτυο επικοινωνίας στο νομό υπάρχει με ολική κάλυψη αλλά με πολλά και έντονα προβλήματα . Κι αυτό παρά το γεγονός ότι οι προηγμένες υπηρεσίες επικοινωνιών αποτελούν σημαντικό παράγονται οικονομικής ανάπτυξης και βασική προϋπόθεση προσέλκυσης νέων επιχειρήσεων.
 
Η κατάσταση της τηλεπικοινωνιακής υποδομής στο νομό έχει βελτιωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια . Το σύνολο των τηλεφωνικών συνδέσεων είναι ψηφιακές και αναλύονται στο τέλος του 2005 ως εξής:
• 27.165 απλές ψηφιακές συνδέσεις
• 1.836 ISDN συνδέσεις βασικής πρόσβασης (2 κανάλια επικοινωνίας)
• 16 ISDN πρωτεύουσας πρόσβασης (30 κανάλια επικοινωνίας)
 
Σημαντικές εξελίξεις στις τηλεπικοινωνίες για την περιοχή αλλά και για την περιφέρεια αναμένονται από την χρησιμοποίηση των περατωθέντων κύριων οπτικών αξόνων. Ο πρώτος, άξονας ακολουθεί τις πόλεις:
• Αθήνα, Κόρινθο, Πάτρα, Αγρίνιο, Πρέβεζα, Άρτα, Ιωάννινα και ο δεύτερος:
• Ηγουμενίτσα, Ιωάννινα, Γρεβενά, Θεσσαλονίκη
 
Internet
Η διείσδυση του διαδικτύου στην Ελλάδα είναι ακόµη πολύ περιορισµένη, παρότι αποτελεί ένα ισχυρότατο αναπτυξιακό εργαλείο. Στο τέλος του 2004 ανέρχονταν σε 18% εκ του οποίου μόνο 1% αφορούσε ευρυζωνικές συνδέσεις (DSL) γεγονός που την κατατάσσει στις τελευταίες θέσεις τη Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε επίπεδο Νομού, μελέτη που εκπονήθηκε για λογαριασμό της Ν.Α. Πρέβεζας, κατέδειξε ότι για το ίδιο χρονικό σημείο αναφοράς η διείσδυση ήταν 20% εκ του οποίου το 0,9 % αφορούσε ευρυζωνικές συνδέσεις (DSL). Οι τάσεις πάντως είναι αυξητικές, με ρυθμό αύξησης χρήσης 20% ετησίως για τις dial up συνδέσεις και 50% για τις ευρυζωνικές.
 
Δίκτυο ΣΥΖΕΥΞΙΣ
Όλοι οι φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης του Ν. Πρέβεζας πρόκειται άμεσα να διασυνδεθούν ηλεκτρονικά μεταξύ τους μέσω του δικτύου «ΣΥΖΕΥΞΙΣ». Το «ΣΥΖΕΥΞΙΣ» είναι ένα έργο του Υπουργείου Εσωτερικών Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης (ΥΠΕΣΔΔΑ), με το οποίο επιδιώκεται η ανάπτυξη και ο εκσυγχρονισμός της τηλεπικοινωνιακής υποδομής του Δημόσιου Τομέα. Σκοπός του έργου είναι η βελτίωση της λειτουργίας των δημοσίων υπηρεσιών, με την αναβάθμιση της μεταξύ τους επικοινωνίας μέσω της παροχής προηγμένων τηλεματικών υπηρεσιών με χαμηλό κόστος, και η ενοποιημένη εξυπηρέτηση των πολιτών, με αυτοματοποιημένα και φιλικά προς τον χρήστη συστήματα πληροφόρησης και διεκπεραίωσης συναλλαγών με το Δημόσιο.

Παρά το πλούσιο υδάτινο δυναμικό του νομού τα υδρευτικά δίκτυα είναι ανεπαρκή για να καλύψουν τις υφιστάμενες ανάγκες . Αιτία, ο κατακερματισμός των πιστώσεων σε μικρά υδρευτικά έργα χωρίς καμία στρατηγική , και η έλλειψη μιας συνολικής διαχείρισης του υδάτινου δυναμικού.
 
Η ανεπάρκεια του δικτύου ύδρευσης συνίσταται κυρίως:
Στην εποχιακή – ελλειμματική παροχή νερού σε ορισμένες περιοχές λόγω της αυξημένης ζήτησης κατά τους θερινούς μήνες.
Στην παλαιότητα μεγάλου τμήματος του δικτύου ύδρευσης το οποίο χρήζει αντικατάστασης.
 
Ειδικότερα τα προβλήματα που αναφέρονται από τους ΟΤΑ σχετικά με το δίκτυο είναι :
• Παλαιότητα σημαντικών τμημάτων
• Ανάγκες επέκτασης
• Ανεπάρκεια δεξαμενών
• Βελτίωση δικτύων
• Βελτίωση αντλιοστασίων
 
Ο νομός είναι πλούσιος σε νερά και οι περισσότεροι ΟΤΑ υδρεύονται από πηγές , αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις και από γεωτρήσεις. Η ποιότητα του νερού είναι καλή, ενώ αναφέρονται προβλήματα ποσοτικής ανεπάρκειας κατά τους θερινούς μήνες.

Από διδακτηριακής άποψης η κατάσταση είναι γενικά ικανοποιητική και βελτιώθηκε σημαντικά στα πλαίσια των προγραμμάτων του Β΄ Κ.Π.Σ. και του Γ΄ Κ. Π. Σ. Ικανοποιητική είναι η κατάσταση και από άποψη διδακτικού προσωπικού . Στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση σοβαρό πρόβλημα είναι ο μεγάλος αριθμός πολύ μικρών Δημοτικών Σχολείων , τα οποία προσφέρουν ελλιπή εκπαίδευση.
Η στοιχειώδης εκπαίδευση αντιμετωπίζει μερικά προβλήματα κυρίως στην Πρέβεζα και στη Φιλιππιάδα και είναι αναγκαία η ανέγερση ορισμένων ακόμη νηπιαγωγείων προκειμένου να επιλυθεί οριστικά το στεγαστικό πρόβλημα. Στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση υπάρχουν ακόμη περιπτώσεις ημιτελών ή προβληματικών κτιριακών εγκαταστάσεων αλλά και ελλείψεις κτιρίων . Πάντως, τα τελευταία χρόνια η κατάσταση βελτιώθηκε κατακόρυφα. Στο χώρο της Τριτοβάθμιας εκπαίδευσης δεν λειτουργεί κανένα Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα.
Αντίθετα , στο νομό υπάρχουν εξαιρετικά ευνοϊκές συνθήκες για τη λειτουργία περισσοτέρων τμημάτων Τ.Ε.Ι. Ήδη στο νομό λειτουργούν 2 Τμήματα Τ. Ε. Ι. της Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Οικονομίας, το Τμήμα Λογιστικής και το Τμήμα Χρηματοοικονομικής και Ελεγκτικής.
 
Αναλυτικότερα το 2004 στο νομό καταγράφηκαν :
• 51 Δημοτικά Σχολεία ( από το 1995 και μετά ο αριθμός των Δημοτικών Σχολείων παρουσιάζει συνεχή μείωση και από 72 που ήταν το 1995 έφτασαν στα 51 το 2004 )
• 334 Δάσκαλοι
• 3.394 μαθητές Δημοτικών Σχολείων
• Αναλογία : 10,16 μαθητές ανά 1 Δάσκαλο
 
• 14 Γυμνάσια
• 243 Καθηγητές Γυμνασίων
• 1.904 μαθητές Γυμνασίων
• Αναλογία : 7,83 μαθητές ανά 1 Καθηγητή Γυμνασίου
 
• 13 Λύκεια – Τ. Ε. Ε.
• 281 Καθηγητές Λυκείων – Τ. Ε. Ε.
• 2.111 μαθητές Λυκείων – Τ. Ε. Ε.
• Αναλογία : 7,51 μαθητές ανά 1 Καθηγητή
 
• 9 Ενιαία Λύκεια
• 169 Καθηγητές Ενιαίων Λυκείων
• 1.451 μαθητές Ενιαίων Λυκείων
• Αναλογία : 8,58 μαθητές ανά 1 Καθηγητή
 
• 4 Τ. Ε. Ε.
• 112 Καθηγητές Τ. Ε. Ε.
• 660 μαθητές Τ. Ε. Ε.
• Αναλογία : 5,89 μαθητές ανά 1 Καθηγητή
 
Μαθητές Β/θμιας Εκπαίδευσης ανά 1.000 κατοίκους : 70,96
Μαθητές Δημοτικού ανά 1.000 κατοίκους : 60,82
 
Τέλος, όσον αφορά τους σπουδαστές των 2 Τμημάτων Τ. Ε. Ι. : Στο Τμήμα Λογιστικής οι εγγεγραμμένοι σπουδαστές κατά το Εαρινό Εξάμηνο του 2006 ήταν : 841 Στο Τμήμα Χρηματοοικονομικής και Ελεγκτικής οι εγγεγραμμένοι σπουδαστές κατά το Εαρινό Εξάμηνο του 2006 ήταν : 600 περίπου σπουδαστές
 
Τέλος, όσον αφορά τη Στοιχειώδη Εκπαίδευση τον Απρίλιο του 2006 στο νομό καταγράφηκαν :
• 57 Νηπιαγωγεία
• 89 Νηπιαγωγοί
• 814 Νήπια
• Αναλογία : 9,15 νήπια ανά
 
Πρόκληση για την Παιδεία την επόμενη προγραμματική περίοδο αποτελεί η αναβάθμιση των υποδομών και του εξοπλισμού της Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης καθώς και η ολοκλήρωση της διδακτιριακής υποδομής των Σχολικών Μονάδων της Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης και του Παραρτήματος του Τ. Ε. Ι. Ηπείρου στην Πρέβεζα.

Παρά την πληθώρα αθλητικών σωματείων και αθλητικών δραστηριοτήτων , η κατάσταση στο τομέα του Αθλητισμού παραμένει στάσιμη εδώ και πολλά χρόνια με αποτέλεσμα ο νομός ν’ αντιμετωπίζει πολλά προβλήματα σε θέματα αθλητικής υποδομής καθώς και χώρων πράσινου και αναψυχής .

 
 

Σ’ αυτό συνετέλεσε σε μεγάλο βαθμό το γεγονός ότι τα έργα αθλητικής υποδομής δεν ήταν επιλέξιμα στο Β΄ Κ.Π.Σ. Παρά ταύτα όμως, τα τελευταία χρόνια η κατάσταση βελτιώθηκε κάπως και σε αυτό συνετέλεσε κυρίως η κατασκευή του κλειστού Γυμναστηρίου Πρέβεζας. Πρόκειται για ένα υπερσύγχρονο Κλειστό Γυμναστήριο 2.000 τ. μ., χωρητικότητας 2.000 θέσεων το οποίο περιλαμβάνει στίβο, γήπεδο μπάσκετ, βόλλεϋ, χάντμπωλ κ. λ. π. Εξωτερικά του Κλειστού Γυμναστηρίου κατασκευάστηκε χώρος για την στάθμευση των αυτοκινήτων και γήπεδο τένις – βόλλεϋ, ενώ ολοκληρώθηκε πρόσφατα και η πρόσβαση προς το Κλειστό Γυμναστήριο ( καλλίτερη, συντομότερη και ασφαλέστερη ).

 
 
Δίπλα ακριβώς από το Κλειστό Γυμναστήριο έχει προγραμματιστεί να γίνει το νέο Κολυμβητήριο Πρέβεζας με πισίνα Ολυμπιακών προδιαγραφών η ολοκλήρωση του οποίου θα δημιουργήσει στην περιοχή ένα Αθλητικό Κέντρο υψηλών προδιαγραφών που θα προσελκύσει για άθληση και αγώνες μεγάλο αριθμό νέων, αθλητών αλλά και θεατών.

Εκτός από το Κλειστό Γυμναστήριο Πρέβεζας στο νομό έχουν κατασκευαστεί, λειτουργούν και χρησιμοποιούνται από τους μαθητές της Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης και τα παρακάτω Κλειστά Γυμναστήρια στις αντίστοιχες Σχολικές μονάδες :

• Κλειστό Γυμναστήριο στο Γυμνάσιο Λούρου εμβαδού 650 τ. μ.
 

• Κλειστό Γυμναστήριο στο Λύκειο Φιλιππιάδας εμβαδού 670 τ.μ.

 

• Κλειστό Γυμναστήριο στο Λύκειο Πάργας εμβαδού 842 τ. μ.

 

• Κλειστό Γυμναστήριο στο 1ο Λύκειο Πρέβεζας

 

• Κλειστό Γυμναστήριο στο Συγκρότημα των 2ου, 3ου και 4ου Γυμνασίου Πρέβεζας

 

• Κλειστό Γυμναστήριο στο Γυμνάσιο - Λύκειο Καναλακίου

 

• Κλειστό Γυμναστήριο στο 1ο Γυμνάσιο Πρέβεζας

 

• Κλειστό Γυμναστήριο στο συγκρότημα των 1ου, 2ου Γυμνασίων Φιλιππιάδας

 

Επίσης σύντομα ολοκληρώνεται και το νέο σύγχρονο Κλειστό Γυμναστήριο στο Καναλάκι το οποίο χρηματοδοτήθηκε στα πλαίσια του προγράμματος Ελλάδα 2004.

 
 
Τέλος, θα πρέπει να επισημανθεί η άμεση αναγκαιότητα κατασκευής 2 τουλάχιστον ακόμη Κλειστών Γυμναστηρίων : ένα στο 2ο Ενιαίο Λύκειο Πρέβεζας και ένα στο Γυμνάσιο – Λύκειο Θεσπρωτικού. Από άποψη λοιπής αθλητικής υποδομής ο νομός έχει να επιδείξει μια σειρά από Κοινοτικά Γυμναστήρια ( σχεδόν σε κάθε Δημοτικό Διαμέρισμα υφίσταται γήπεδο ποδοσφαίρου και μπάσκετ ), Εθνικά Στάδια ( Εθνικά στάδια υπάρχουν στις περισσότερες έδρες των Καποδιστριακών Δήμων ), 1 Κολυμβητήριο στην Πρέβεζα ( το οποίο διαθέτει μικρή και μεγάλη πισίνα διαστάσεων 10Χ15μ. και 13Χ25μ. αντίστοιχα, 2 γήπεδα μπάσκετ, 1 γήπεδα βόλλεϋ και 2 γήπεδα τέννις ) ενώ τελευταία παρατηρείται μια έξαρση όσον αφορά την ίδρυση Ιδιωτικών Σχολών που δραστηριοποιούνται κυρίως σε θαλάσσια σπορ αλλά και σε άλλες δραστηριότητες ( Σχολές θαλάσσιων δραστηριοτήτων, Σχολές Ενόργανης Γυμναστικής, Σχολές Καράτε, TAEK- WON – DO, μπόουλινγκ κ. λ. π. ).

Τη τελευταία δεκαετία ο νομός στο τομέα της υγείας ακολουθεί μια συνεχή ανοδική πορεία κυρίως, όσον αφορά τον κοινωνικό εξοπλισμό .
Στο νομό υπάρχει μια υποδομή Κέντρων Υγείας  και το Νοσοκομείο της Πρέβεζας , το οποίο όμως έχει σοβαρές ελλείψεις τόσο σε θέματα εξοπλισμού όσο και σε εκπαιδευμένο προσωπικό. Παρά το γεγονός ότι το Ιατρικό δυναμικό του νομού αυξήθηκε σε νέους  γιατρούς  και νέες ειδικότητες , εν τούτοις υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις Ιατρικού δυναμικού σε κρίσιμες ειδικότητες με αποτέλεσμα μεγάλο τμήμα του νομού να εξυπηρετείται από τα δύο μεγάλα Νοσοκομεία των Ιωαννίνων (Πανεπιστημιακό και Χατζηκώστα ). 
Αναλυτικότερα στο νομό λειτουργούν και αντιστοιχούν:
1 Δημόσιο Νοσοκομείο ( Γενικό Νομαρχιακό Νοσοκομείο Πρέβεζας ) δυναμικότητας 110 κλινών
4 Κέντρα Υγείας ( Θεσπρωτικού, Καναλακίου, Φιλιππιάδας, Πάργας )
12 Περιφερειακά Ιατρεία

Αριθμός Ιατρών : 108 ( 2001 )
Αριθμός Οδοντιάτρων : 65 ( 2001 )
Αριθμός Ιατρών ανά 1.000 κατοίκους : 1,86

Ο νομός αεροπορικά εξυπηρετείται απ’ το αεροδρόμιο του Ακτίου που είναι μικτής χρήσης ( στρατιωτικό και επιβατικό ) . Το αεροδρόμιο του Ακτίου θεωρείται πρωταρχικής σημασίας υποδομή για το νομό αφού σε συνδυασμό με την υποθαλάσσια ζεύξη Ακτίου – Πρέβεζας και το λιμάνι Πρέβεζας συμβάλλει καθοριστικά στον εκσυγχρονισμό των μεταφορικών δικτύων της ευρύτερης περιοχής και στην άρση της συγκοινωνιακής της απομόνωσης.

Το αεροδρόμιο του Ακτίου υποχρησιμοποιείται  σήμερα απ’ την Αεροπλοία  και απ’ τα charters αν και είναι απ’ τα ασφαλέστερα αεροδρόμια της Ελλάδας. Εξυπηρετεί μικρό αριθμό πολιτικών πτήσεων και θα μπορούσε ν’  αξιοποιηθεί πολύ περισσότερο απ’ την Πολιτική Αεροπορία .

Το αεροδρόμιο του Ακτίου έχει πολύ καλό προσανατολισμό χωρίς την ύπαρξη φυσικών εμποδίων που θα δημιουργούσαν προβλήματα στην προσέγγισή του και κάλλιστα από την άποψη αυτή θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ένα από τα καλύτερα αεροδρόμια της χώρας. Επιπλέον η θέση του στον ευρύτερο γεωγραφικό χώρο των Βαλκανίων και της Νότιας Ευρώπης είναι ιδιαίτερα ευνοϊκή. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο το γεγονός ότι έχει επιλεγεί και χρησιμοποιείται ως στρατιωτική βάση για τα ιπτάμενα ραντάρ του ΝΑΤΟ, τα  AWAKS.

Οι μετεωρολογικές συνθήκες που επικρατούν στη περιοχή δεν δημιουργούν ιδιαίτερα προβλήματα στη λειτουργία του. Μάλιστα συμβαίνει στο αεροδρόμιο του Ακτίου να προσγειώνονται αεροπλάνα που δεν μπορούν να προσεγγίσουν το αεροδρόμιο των Ιωαννίνων όταν επικρατεί κακοκαιρία. Στους ανασταλτικούς παράγοντες του αεροδρομίου είναι ότι αυτό έχει χαρακτηριστεί ως ΄΄ τοπικό ΄΄, μικρής δηλαδή σημασίας, ενώ θα μπορούσε να εξυπηρετεί αποδοτικά μια ευρύτερη περιοχή με συνολικό πληθυσμό γύρω στους 150.000 κατοίκους.

Ο αερολιμένας καταλαμβάνει μια έκταση 451 στρεμμάτων και βρίσκεται σε μια απόσταση 4,3 Km από την πόλη της Πρέβεζας. Πρόσφατα,  στα πλαίσια του Β΄ Κ. Π. Σ., το αεροδρόμιο ανακαινίστηκε και διατέθηκαν 5 περίπου δις δρχ. για την επέκταση του Αεροσταθμού , την διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου και τη κατασκευή νέου δαπέδου στάθμευσης των αεροσκαφών. Έτσι στη θέση του παλαιού κτιρίου του Αεροσταθμού που είχε εμβαδόν 2.060 τ. μ. και κατεδαφίστηκε, ανεγέρθηκε νέο σύγχρονο κτίριο που σήμερα παρέχει όλες τις απαιτούμενες εξυπηρετήσεις συνολικού εμβαδού 5.000 τ. μ.   

Η κίνηση των επιβατών τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει μια σημαντική αύξηση ιδίως τους θερινούς μήνες (Μάη μέχρι και Σεπτέμβρη) καθώς την περίοδο αυτή μετακινούνται οργανωμένα γκρουπ τουριστών με πτήσεις τσάρτερς κυρίως από το εξωτερικό.

Η πρόκληση επομένως είναι το αεροδρόμιο του Ακτίου με τις νέες εγκαταστάσεις υποδοχής που διαθέτει και σε συνδυασμό με την αύξηση  των δρομολογίων, να διαδραμματίσει σημαντικότερο αναπτυξιακό ρόλο τόσο για την πόλη της Πρέβεζας, όσο και για την ευρύτερη περιοχή.

Ο Ν. Πρέβεζας δεν  συνδέεται με το διεθνές ακτοπλοϊκό δίκτυο . Το λιμάνι της Πρέβεζας έχει εμπορικό χαρακτήρα , όμως , δεν έχει σταθερή κίνηση.  Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει προσπάθειες για τη βελτίωση της υποδομής και του τεχνικού εξοπλισμού του , καθώς και για την προστασία του.  Η αναβάθμισή του και ο χαρακτηρισμός  του ως λιμάνι εθνικού επιπέδου είναι πρωταρχικής σημασίας για την περιοχή  γιατί εκτός απ’ την τουριστική ανάπτυξη θ’ αυξηθεί κατακόρυφα και η εμπορική του κίνηση . Επιπρόσθετα , σημαντική συμβολή στην τουριστική ανάπτυξη θα έχει η άμεση ακτοπλοϊκή  σύνδεση Πρέβεζας – Ιταλίας .

Η Πρέβεζα αποτελούσε μέχρι το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο το κύριο διακομετακομιστικό κέντρο της Ηπείρου. Μετά τον πόλεμο η κίνηση αγαθών και επιβατών από και προς το λιμάνι Πρέβεζας ήταν σχετικά χαμηλή.
Το λιμάνι εξυπηρετούνταν από μια αποβάθρα στην ανατολική ακτογραμμή της πόλης. Μόνο 100 μ. από το συνολικό μήκος αυτής της αποβάθρας είχαν το απαραίτητο βάθος ( 8 – 10 μ. ) για την προσάραξη μεσαίου μεγέθους πλοίων, ενώ το υπόλοιπο ήταν κατάλληλο για πλοία μικρής χωρητικότητας καθώς και για ψαρόβαρκες. Κατά μήκος των κρηπιδωμάτων υπήρχαν τοποθετημένες σιδερένιες δέστρες για τα πλοία. 

Στα πλαίσια του Β΄ Κ. Π. Σ. ( 1994 – 2001 )  έγινε εκβάθυνση – διαπλάτυνση του υπάρχοντα διαύλου ναυσιπλοίας σε μήκος 2.700 μ., πλάτους 60 μ. και βάθους 12 μ. Το βάθος αυτό αρκεί για πλοία χωρητικότητας 20.000 τόννων. Επίσης το πλάτος των 60 μ. στην υπάρχουσα διατομή σε συνδυασμό με την εκβάθυνση που έγινε αρκεί για απλή κυκλοφορία. Επίσης έχουν τοποθετηθεί δύο φωτοσημαντήρες για αναβάθμιση της μόνιμης σήμανσης ενώ έγινε και εξομάλυνση του πυθμένα του διαύλου .  Τέλος ενισχύθηκε σημαντικά ο τεχνικός εξοπλισμός του λιμανιού με την προμήθεια ενός καινούργιου αμεταχείριστου λιμενικού γερανού , ενός πετρελαιοκίνητου ελαστικοφόρου φορτωτή και δύο πετρελαιοκίνητων περονοφόρων ανυψωτικών μηχανημάτων. Επί πλέον στα πλαίσια του  INTERREG / 3 ( Γ΄ Κ. Π. Σ. ) προβλέπεται να γίνουν σύντομα συμπληρωματικές εργασίες εκβαθύνσεων στον δίαυλο και το λιμάνι της Πρέβεζας ώστε να δοθεί ακόμη καλλίτερη εξυπηρέτηση ελιγμών στα εμπορικά πλοία που χρησιμοποιούν το λιμάνι της Πρέβεζας.

Θα πρέπει να επισημανθεί ότι το λιμάνι της Πρέβεζας λόγω της ευνοϊκής του θέσης στον γεωγραφικό χώρο της Ελλάδας προβλέπονταν να εξελιχθεί σε  σημαντικό εξαγωγικό και εισαγωγικό λιμένα της χώρας για την εξυπηρέτηση κυρίως της Ηπείρου και της Δυτικής Μακεδονίας. Μάλιστα μια παλαιότερη γενική προγραμματική μελέτη των μεταφορών για τον Ελλαδικό χώρο καθόριζε ως πιο συμφέρουσα οδό για την μεταφορά των προς εξαγωγή γεωργικών προϊόντων της Δυτικής Ελλάδας προς τις χώρες της Ευρώπης την θαλάσσια οδό μέσω των λιμένων της Πάτρας και της Πρέβεζας. Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος για τον οποίο το λιμάνι της Πρέβεζας είχε χαρακτηριστεί παλαιότερα ως ΄΄ μεταφορική πύλη ΄΄ εξαγωγής των προϊόντων της Ηπείρου και της Δυτικής Μακεδονίας και μεταφοράς τους προς την Δυτική και Κεντρική Ευρώπη με αυτοκίνητα ψυγεία μέσω οχηματαγωγών πλοίων και έδωσε το έναυσμα κατασκευής των νέων έργων του λιμανιού. Δυστυχώς όμως στη συνέχεια λόγω έλλειψης επαρκών πιστώσεων δεν κατέστη δυνατό τα έργα του  λιμανιού να ολοκληρωθούν και να υλοποιηθούν όπως αρχικά είχαν προβλεφθεί και μελετηθεί (τα κρηπιδώματα περιορίστηκαν στο μισό από το αρχικά προβλεπόμενο σχέδιο)  με συνέπεια σήμερα το λιμάνι της Πρέβεζας να υπολειτουργεί σε σχέση με την προοπτική που κατασκευάστηκε  δηλαδή σαν ΄΄ μεταφορική πύλη ΄΄ της Δυτικής Ελλάδας για τις θαλάσσιες μεταφορές. Για τον ρόλο αυτό επιλέχτηκε τελικά το λιμάνι της Ηγουμενίτσας. Ωστόσο το λιμάνι της Πρέβεζας αποτελεί τον μοναδικό ( επίσημα χαρακτηρισμένο ) εμπορικό λιμένα της Ηπείρου ενώ το λιμάνι της Ηγουμενίτσας λειτουργεί κυρίως ως επιβατικό λιμάνι.

Η εμπορευματική κίνηση τα τελευταία χρόνια είναι μικρή και εμφανίζει διακυμάνσεις από χρονιά σε χρονιά. Οι εισαγωγές μέσω του λιμανιού αφορούν κυρίως ξυλεία, ζωοτροφές, καλαμπόκι και δημητριακά ενώ οι εξαγωγές είναι σημαντικά περιορισμένες και αφορούν κυρίως εσπεριδοειδή, χέλια και βαμβακερά νήματα.  Τους θερινούς μήνες το λιμάνι της Πρέβεζας παρουσιάζει αυξημένη κίνηση σε σκάφη αναψυχής υπό Ελληνική και ξένη σημαία τα οποία προσδένουν στο εσωτερικού του λιμενίσκου που χρησιμεύει ως μαρίνα ενώ μερικές φορές φτάνουν και κρουαζιερόπλοια.

Τέλος, όσον αφορά τη Μαρίνα Πρέβεζας, η οποία είχε προγραμματιστεί στα πλαίσια του Β΄ Κ. Π. Σ. και υλοποιήθηκε από τον Ε. Ο. Τ. θα πρέπει να τονιστεί ότι κατασκευάστηκαν μόνο τα λιμενικά έργα, ενώ σταμάτησαν και δεν έγινε ποτέ έναρξη εργασιών των χερσαίων εγκαταστάσεων, με συνέπεια η λειτουργία της μαρίνας να είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Η προβλήτα του λιμανιού Πάργας έχει παραδοθεί σε λειτουργία και βελτιώνει σημαντικά την τουριστική υποδομή της πόλης , ανταποκρινόμενη στις αυξανόμενες ανάγκες .

Άλλα λιμάνια στο νομό δεν υπάρχουν , εκτός από ορισμένα αλιευτικά καταφύγια ( π.χ. της Λυγιάς ) που την τουριστική περίοδο φιλοξενούν μικρό αριθμό σκαφών αναψυχής . 

Το υπάρχον οδικό δίκτυο βρίσκεται σε κατάσταση παρόμοια με εκείνη του μέσου όρου της Ελλάδας .
Η γεωγραφική θέση του νομού έχει πολλά πλεονεκτήματα ως προς τις δυνατότητες ανάπτυξης στον τομέα των μεταφορών . Ο νομός όμως συμμερίζεται τη σχετική απομόνωση της Βορειοδυτικής Ελλάδας απ’ την υπόλοιπη χώρα και εμφανίζει περιοχές με τοπικά προβλήματα σύνδεσης με το νομαρχιακό και διαπεριφερειακό δίκτυο μεταφορών . Έτσι , η συγκοινωνιακή απομόνωση της περιοχής δεν έχει αρθεί ακόμη . Το κύριο αστικό κέντρο του νομού και πρωτεύουσά του Πρέβεζα εξακολουθεί να βρίσκεται έξω απ’ τον κύριο συγκοινωνιακό άξονα της Δυτ. Ελλάδας .

Τα τελευταία χρόνια το οδικό δίκτυο του νομού έχει βελτιωθεί σημαντικά παρά ταύτα ακόμη δεν μπορεί να θεωρηθεί ικανοποιητικό .

Αναλυτικότερα :
Το οδικό δίκτυο του Νομού Πρέβεζας (εθνικό κι επαρχιακό) αποτελείται από τους παρακάτω Οδικούς άξονες:

ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΝ ΕΘΝΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ
Εθνική Οδός Πρέβεζας- Ηγουμενίτσας   (55km)    
21η Εθνική Οδός Πρεβέζης- Ιωαννίνων  ( 65km) 
9η  Εθνική Οδός Αρχάγγελου-Γλυκής      ( 34km)
Ενωτικό τμήμα Ε.Ο. Πρέβεζας-Ηγουμενίτσας  &   21ης Ε.Ο. (7 km)

ΠΡΩΤΕΥΟΝ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΟΔΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ
1η Επαρχιακή Οδός  Πρέβεζας –Αγίου Θωμά –Αγιοι Απόστολοι  (8km)
2η Επαρχιακή Οδός  Πρέβεζας –Μύτικα (10km)
4η Επαρχιακή Οδός Καναλλάκι- Σταυροχώρι- Μόρφι προς Μαργαρίτι  (12km)
5η Επαρχιακή Οδός Μόρφι-Πάργας - Ανθούσα  προς Πέρδικα (18km)     
10η Επαρχιακή Οδό Στεφάνη –Θεσπρωτικό- Άσσος-όρια νομού προς Δερβίζιανα (25km)
11η Επ. Οδό  Φιλιπιάδας- Πέντε Πηγάδια-όρια Νομού  (16,5km)

ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΝ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΟΔΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ
13η Επ. Οδό Φιλιπιάδας- Ρωμιά-Ριζοβούνι (12km)
3η Eπαρχιακή Οδός Κανάλι-Καστροσυκιά- Λούτσα κλπ,(31km)
6η επαρχιακή Οδός ενωτική Σαμψούντας- Σινώπης  (5,2km)         
7η Επαρχιακή Οδό Λούρο -Ζάλογγο-Καμαρίνα  (11km) 
9η Επαρχιακή Οδό Ρεματιά-Αλώνι- Όρια Νομού προς Ρωμανό 

Από τους παραπάνω Οδικούς άξονες οι τρεις  πρώτοι και συγκεκριμένα η  Ε.Ο. Πρέβεζας- Ηγουμενίτσας, η  21η Ε.Ο. και  η 9η ΕΟ συντηρούνται και παρακολουθούνται από τη ΔΕΣΕ, περιφερειακή υπηρεσία συντήρησης του Οδικού δικτύου με έδρα τα Ιωάννινα. Οι υπόλοιποι οδοί και συγκεκριμένα όλο το Επαρχιακό Οδικό δίκτυο παρακολουθείται και συντηρείται  από τη ΔΤΥ της Ν.Α. Πρέβεζας.

Όσον αφορά τους αγροτικούς δρόμους αυτοί βρίσκονται σε πολλή κακή κατάσταση , έχουν χαμηλό κυκλοφοριακό φόρτο ,δημιουργούν όμως τεράστια προβλήματα  ασφαλείας στο υπόλοιπο Εθνικό και Επαρχιακό Οδικό Δίκτυο, καθόσον εμπλέκονται ,διασταυρώνονται ή εκκινούν και καταλήγουν σε αυτό, χωρίς καμία προδιαγραφή σύνδεσης. Ο πολύ μεγάλος αριθμός των «αγροτικών οδών» που καταμετρήθηκαν στο εθνικό δίκτυο (335 κάθετες προσβάσεις) χωρίς  καμία προδιαγραφή σύνδεσης δημιουργούν μέγιστο πρόβλημα ασφαλείας της κυκλοφορίας.

Συνεπώς θα πρέπει να γίνει : επανέλεγχος των νόμιμων προσβάσεων  όπου υπάρχει αγροτικός δρόμος να υπάρχει διπλή διαχωριστική γραμμή ώστε να επιτρέπονται μόνο ομόρροπες κινήσεις. Με ευθύνη των υπηρεσιών συντήρησης  να αντικατασταθούν οι κάθετες προσβάσεις και να δημιουργηθούν απλές συνδέσεις. Εφόσον από την αγροτική οδό εξυπηρετούνται και επιχειρήσεις, βιοτεχνίες κλπ ,θα πρέπει με δικό τους κόστος να διαμορφώσουν ανάλογου τύπου κυκλοφοριακή σύνδεση.

Τα γεωμετρικά στοιχεία του Οδικού δικτύου τόσο σε οριζοντιογραφικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο μηκοτομών , λαμβάνουν μέτριες έως πολύ χαμηλές τιμές. Με τις σημερινές συνθήκες ο δρόμοι έχουν εξαντλήσει  τη κυκλοφοριακή του ικανότητα και πλέον δεν θα μπορούν  να ανταποκριθούν  σε άμεσους μελλοντικούς κυκλοφοριακούς φόρτους, που είναι συνεχώς αυξανόμενοι.

Πρώτη βασική «πληγή» των δρόμων είναι οι αδιαμόρφωτοι ισόπεδοι κόμβοι  προς τις κατοικημένες περιοχές, καθώς και ο μεγάλος αριθμός παρόδιων εγκαταστάσεων που δεν διαθέτουν από το Νόμο Κυκλοφοριακές συνδέσεις (Β.Δ.465/70 και ΠΔ 143/89).

Επίσης η χρήση αγροτικών δρόμων  από βιοτεχνικές, βιομηχανικές, αγροτικές ή άλλες επιχειρήσεις που καταλήγουν στο Εθνικό ή Επαρχιακό δίκτυο χωρίς στοιχειώδη διαμόρφωση πρόσβασης εισόδου –εξόδου με πολλή μεγαλύτερη πλέον κυκλοφορία, είναι μία από τις βασικές αιτίες ατυχημάτων τύπου «Καραμπόλας» κλπ. Οι δρόμοι αυτοί δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζονται πλέον σαν αγροτικοί και θα πρέπει να ζητούνται διαμορφώσεις συνδέσεων υποχρεωτικά. Γενικά οι κάθετες προσβάσεις στο Οδικό Δίκτυο (Εθνικό και Επαρχιακό) πρέπει σταδιακά να καταργηθούν.

Οι αριστερές στροφές τόσο κατά την έξοδο από την αρτηρία όσο και κατά την είσοδο σ αυτή χωρίς λωρίδα επιβράδυνσης,  αποτελούν ένα άλλο βασικό τύπο ατυχημάτων με πλαγιομετωπικές συγκρούσεις. Συμμετοχή σε αυτά τα ατυχήματα έχουν τα φορτηγά τα οποία κινούνται αργά και προκαλούν κυκλοφοριακή συμφόρηση στην οδό.
Η διέλευση του Οδικού δικτύου μέσω οικισμών είναι ένας σημαντικός παράγοντας ατυχημάτων. Αποδεικνύεται ότι το όριο των 50 κm δεν αρκεί από μόνο του για τη μείωση των ατυχημάτων καθόσον γενικά δεν τηρείται ,ούτε είναι και εύκολο να τηρηθεί (πάρα πολλοί οικισμοί, εκνευρισμός των οδηγών, κλπ). Επιβάλλονται μέτρα περιορισμού και ελέγχου κίνησης των πεζών ειδικά στη περιοχή Κερασώνα-Παναγιάς και Καναλίου Δήμου Ζαλόγγου.

Όπου είναι δυνατόν θα πρέπει να αξιοποιηθούν οι ζώνες απαλλοτρίωσης που υπάρχουν μετά και προς τα αστικά κέντρα. ειδικά της πόλης της Πρέβεζας. Οι ζώνες αυτές δίνουν τη δυνατότητα διαπλάτυνσης της αρτηρίας, κατασκευή λωρίδων επιβράδυνσης, νησίδων, πεζοδρομίων και service road εκατέρωθεν της αρτηρίας. Τουλάχιστον τέτοιες λύσεις  θα πρέπει  σε επίπεδο μελετών να προχωρήσουν άμεσα ώστε να αποφευχθούν τετελεσμένα γεγονότα  από τις παρόδιες επιχειρήσεις που μπαζώνουν χωρίς σχεδιασμό και χάραξη υψών, τις ζώνες απαλλοτρίωσης ,δημιουργώντας πιθανώς και πλημμυρικά φαινόμενα σε όμορες και όχι μόνο ιδιοκτησίες. 

Σε  όλο το Οδικό δίκτυο του Νομού υπάρχουν ελάχιστοι χώροι στάθμευσης «parking», χωρίς πινακίδες προειδοποίησης για το χώρο κλπ. Τούτο δημιουργεί  περιβάλλον μη φιλικό και  ανασφάλειας στους διερχόμενους, με συνέπεια  οι στάσεις ανάγκης των οχημάτων να γίνονται αυθαίρετα, σε επικίνδυνα σημεία, με μεγάλα ρίσκα ατυχημάτων, καθόσον κανείς δεν μπορεί να προβλέψει την επόμενη στάση ή στάθμευση και να σχεδιάσει τη διαδρομή του.

Ο ηλεκτροφωτισμός των κόμβων  στις εισόδους των πόλεων παρουσιάζει σημαντική υστέρηση (π.χ. είσοδος Πρέβεζας από Υδραγωγείο). Ειδικά όταν η αρτηρία περνά από κατοικημένες περιοχές  επιβάλλεται για λόγους ασφάλειας, ο ηλεκτροφωτισμός όλου του τμήματος (π.χ. ηλεκτροφωτίσθηκαν πρόσφατα τμήματα στη 19η Ε.Ο.).

Το επίπεδο των κοινωνικών υπηρεσιών αν ληφθεί υπόψη η ηλικιακή σύνθεση, το επίπεδο εκπαίδευσης και η επαγγελματική ενασχόληση του πληθυσμού του νομού , θεωρείται εξαιρετικά χαμηλό ή ανεπαρκές.
Η προβληματική αυτή κατάσταση οφείλεται κυρίως : Στην έλλειψη μιας συνολικής στρατηγικής για την αντιμετώπιση των τοπικών αναγκών, ώστε να σχεδιαστεί ολοκληρωμένη παρέμβαση Στην έλλειψη των απαραίτητων στελεχών (κοινωνικών λειτουργών, ψυχολόγων κ. λ. π.) Στην αδυναμία αξιοποίησης των ευκαιριών που προσφέρουν τα Ευρωπαϊκά προγράμματα.
Παρά ταύτα τα τελευταία χρόνια γίνεται μια σοβαρή προσπάθεια για την άρση των παραπάνω αδυναμιών με συνέπεια ο τομέας της πρόνοιας να ακολουθεί μια συνεχή ανοδική πορεία.

Παιδικοί – Βρεφονηπιακοί Σταθμοί – ΚΔΑΑΠ Οι παιδικοί και οι βρεφονηπιακοί σταθμοί του νομού Πρέβεζας είναι οι παρακάτω:

Δήμος Πρέβεζας 
5 κρατικοί παιδικοί σταθμοί 1 κρατικός παιδικός σταθμός ο οποίος λειτουργεί παράλληλα και ως ΚΔΑΑΠ

Δήμος Λούρου 
1 κρατικός παιδικός – βρεφονηπιακός σταθμός

Δήμος Φιλιππιάδας 
1 κρατικός παιδικός – βρεφονηπιακός σταθμός 1 ιδιωτικός παιδικός – βρεφονηπιακός σταθμός

Δήμος Θεσπρωτικού 
1 κρατικός παιδικός σταθμός στις Παππαδάτες 1 κρατικός παιδικός σταθμός στο Θεσπρωτικό 1 ΚΔΑΑΠ Ριζοβούνι

Δήμος Ζαλόγγου 
1 κρατικός παιδικός σταθμός στη Σινώπη (υπό κατασκεύή)

Δήμος Φαναρίου 
1 κρατικός παιδικός σταθμός ο οποίος λειτουργεί παράλληλα και ως ΚΔΑΑΠ στο Καναλάκι

Δήμος Πάργας 
1 κρατικός παιδικός σταθμός στην Πάργα 1 κρατικός παιδικός σταθμός στην Αγιά