Κάστρα

Είναι του 19ου αιώνα, κτισμένο στη θέση Φώκια από τον Αλή Πασά, με σχέδια του Γάλλου μηχανικού Yaudocourt. Το στένωμα του κόλπου και ο συνακόλουθος απόλυτος έλεγχος της ναυσιπλοϊας αποτελεί τον σημαντικότερο παράγοντα ίδρυσης του.
Το κυρίως τμήμα του οχυρού διαμορφώνεται σε σχεδόν κανονικό πεντάγωνο με υψηλά περιμετρικά τείχη. Το κυρίως οχυρό περιβάλλεται με αντερείσματα, επιθαλάσσιο προμαχώνα, ξηρά τάφρο μεταξύ συστήματος επιθαλάσιου προμαχώνα και κυρίως οχυρού στα νότια και ένυδρη τάφρο στα βόρεια.
Η κύρια πύλη βρίσκεται στη βόρεια πλευρά και την προσεγγίζει κανείς αφού προσπεράσει την ένυδρη τάφρο. Το κυρίως εσωτερικό πεντάγωνο φαίνεται ότι αποτελεί και τον αρχικό πυρήνα του οχυρού, ενώ ο περίτεχνος επιθαλάσσιος προμαχώνας αποτελεί μεταγενέστερη κατασκευαστική φάση.

Ο παράκτιος προμαχώνας των Πευκακίων βρισκόταν ανάμεσα στα ακρωτήρια Σκαφιδάκι και Άκτιο και πρέπει να κατασκευάστηκε ως συνέχεια της τάφρου την ίδια εποχή με αυτή (αρχές 19ου αι.) .Μαζί με το κάστρο του Αγίου Ανδρέα, εντάσσεται στη β' γραμμή των τούρκικων αμυντικών έργων και έλεγχε το λιμάνι της πόλης.
Περιβάλλονταν από εξωτερικό κεκλιμένο τείχος που σώζεται μέχρι σήμερα.Δίπλα στον προμαχώνα υπήρχε μία από τις τέσσερις κεντρικές πύλες που οδηγούσε από την πόλη στην εξοχή.

Βρίσκεται στη βόρεια πλευρά της Πρέβεζας. Κτίστηκε αρχικά από τους Τούρκους, ενώ στα τέλη του 17ου αι.

σημειώνονται έργα βελτίωσής του από τους Βενετσιάνους.Το 1807 ο Αλή-Πασάς το βρήκε σχεδόν ερειπωμένο και προχώρησε σε αρκετές επεμβάσεις. Είχε τον έλεγχο του λιμανιού της πόλης. Το κάστρο περιβάλλονταν από την τάφρο(ντάπια), που ήταν έργο του Αλή-Πασά, στις αρχές του 19ου αι. Το κάστρο είναι ένα επίμηκες τετράπλευρο οχυρό με τέσσερις γωνιακούς προμαχώνες και έναν μικρότερο στο μέσο της δυτικής πλευράς.

Είναι τοποθετημένο σχεδόν παράλληλα με τη θάλασσα σε μια σχετικά μικρή απόσταση από αυτήν. Παρά τις διαδοχικές επεμβάσεις, το περιβάλλον τείχος του οχυρού διατηρεί σχεδόν αναλλοίωτη την αρχική του θέση και μορφή. Είναι άμεσα ορατά τα εξωτερικά χαρακτηριστικά του, που είναι η κεκλιμένη του κατασκευή, η άρτια γεωμετρία των γωνιακών προμαχώνων, το βελτιωμένο σύστημα πλαγιοβολών και τα περιφερειακά βελτιωμένα έργα, όπως τα προτειχισμένα και οι προσβάσεις. Το κάστρο σήμερα διατηρείται σε αρκετά μεγάλη έκταση.

Το κάστρο του Αλή Πασά βρίσκεται στην κορυφή λόφου του ομώνυμου χωριού, κοντά στην Πάργα. Κτίστηκε στις αρχές του 19ου αι., εποχή της κυριαρχίας του Αλή Πασά. Η θέση του είναι σημαντική, αφού ελέγχει την περιοχή της Πάργας και του Ιονίου Πελάγους. Είναι τετράγωνου σχήματος και σχετικά μικρών διαστάσεων.
Σήμερα το κάστρο δε βρίσκεται σε καλή κατάσταση και χρήζει αναστήλωσης.Οταν η Πάργα πουλήθηκε στους Τούρκους, ο Αλής το ενίσχυσε ακόμη περισσότερο και εγκατέστησε στην κορυφή του το χαρέμι του, τα χαμάμ, αναμορφώνοντας ριζικά τους χώρους του κάστρου.


Στο κάστρο αυτό, ελεύθεροι πολιορκημένοι Παργινοί και Σουλιώτες έδωσαν ηρωικές μάχες και κράτησαν την ελευθερία τους επί αιώνες. Στην τοξωτή πύλη της εισόδου διακρίνονται στο τείχος ο φτερωτός λέων του Αγίου Μάρκου, το όνομα «ΑΝΤΟΝΙΟ BERVASS 1764», εμβλήματα του Αλή πασά, δικέφαλοι αετοί και σχετικές επιγραφές.Θολωτοί διάδρομοι, αίθουσες πυροβολείων, στοές εφοδίων, ισχυροί προμαχώνες με θυρίδες πυροβόλων, θυρίδες ελαφρών όπλων, κρυφή δίοδος προς τη θάλασσα, στρατώνες, φυλακές, αποθήκες και δύο οχυρά στην τελευταία γραμμή αμύνης : δείχνουν αρτιότητα σχεδίου αμύνης που μαζί με την φυσική οχύρωση το καθιστούσαν φρούριο ανίκητο.


Μέσα στο στενό χώρο της ακρόπολης στιβαγμένα 400 σπίτια με τρόπο που να καταλαμβάνουν μικρό χώρο, απυρόβλητα από τη θάλασσα. Από τη βρύση «κρέμασμα» εφοδιάζονται με νερό οι δεξαμενές του κάστρου και τα σπίτια. Σήμερα το κάστρο φωτίζεται και το επισκέπτονται πλήθος κόσμου. Το κάστρο για τον εφοδιασμό του, χρησιμοποιούσε τους δύο όρμους : Βάλτου και Πωγωνιάς. Έξω από το κάστρο οκτώ πύργοι σε διάφορες θέσεις, συμπλήρωναν την άμυνα.

Το κάστρο της Μπούκας βρισκόταν στη σημερινή θέση "Παλιοσάραγα". Η κατασκευή του - πιθανόν - άρχισε στα τέλη του 15ου αι. από τους Τούρκους και ολοκληρώθηκε στις πρώτες δεκαετίες του 16ου αι. από τους Βενετούς. Επρόκειτο για σημαντικό όσο και ισχυρό κάστρο. Ελεγχε το λιμάνι της Πρέβεζας και το στόμιο του Αμβρακικού κόλπου. Αποτελούσε τετράγωνο οχυρό με 4 ή 2 πολυγωνικούς πύργους στις γωνίες του. Λειτουργούσε ως βάση της στρατιωτικής διοίκησης και φρουράς της πόλης. Κατεδαφίστηκε από τους Βενετούς το 1699, ενώ αργότερα ο Αλή-Πασάς έχτισε ανάκτορο στα ερείπιά του.

Το κάστρο του Αλή Πασά βρίσκεται στην κορυφή λόφου του ομώνυμου χωριού, κοντά στην Πάργα. Κτίστηκε στις αρχές του 19ου αι., εποχή της κυριαρχίας του Αλή Πασά. Η θέση του είναι σημαντική, αφού ελέγχει την περιοχή της Πάργας και του Ιονίου Πελάγους. Είναι τετράγωνου σχήματος και σχετικά μικρών διαστάσεων. Σήμερα το κάστρο δε βρίσκεται σε καλή κατάσταση και χρήζει αναστήλωσης.

Το κάστρο στα Πέντε Πηγάδια (το πρώτο στην ίδια θέση) βρίσκεται στην περιοχή της Κλεισούρας του Ν.Πρέβεζας. Κτίστηκε στις αρχές του 19ου αι., σε πολύ μικρή απόσταση από το άλλο κάστρο (δεύτερο) που υπάρχει στην περιοχή.Κατασκευάστηκε στα πλαίσια της τακτικής του πολυγωνικού συστήματος. Η τακτική αυτή εφαρμόστηκε τον 19ο αι. και επέβαλλε τα μικρά φρούρια-αποσπασμένα οχυρά για την κάλυψη της άμυνας μιας ευρύτερης περιοχής. Σήμερα είναι ερειπωμένο.
Το δεύτερο κάστρο των Πέντε Πηγαδιών κτίστηκε στις αρχές του 19ου αι., σε πολύ μικρή απόσταση από το άλλο κάστρο (πρώτο) της περιοχής. Πρόκειται για ένα μικρό κάστρο, που σώζεται στο ύψος σε δύο ορόφους. Σε όλη τη μορφή του κάστρου διακρίνεται ο δυτικοευρωπαϊκός ρυθμός μπαρόκ. Η τοιχοδομία του κάστρου είναι επιμελής. Η κύρια είσοδος βρίσκεται στην ανατολική πτέρυγα. Το κάστρο κατασκευάστηκε σύμφωνα με τις γενικές αρχές της οχυρωτικής του 19ου αι. Πρόκειται για την τακτική του "πολυγωνικού συστήματος" που εφάρμοζαν οι Γάλλοι. Σήμερα, το κάστρο βρίσκεται σε σχετικά καλή κατάσταση.

Κοντά στο χωριό Ριζά του νομού Πρεβέζης σε ύψωμα φύσει οχυρό, σώζεται το περίφημο κάστροπου προστάτευε την Μεσαιωνική ακρόπολη της Ρινιάσας και ήλεγχε το εμπόριο που γίνονταν από τη θάλασσακαι την ξηρά. Κατά τον Μεσαίωνα είχε αναπτυχθεί καστροπολιτεία. Το κάστρο πιθανολογείται οτι κτίστηκε από τον Δεσπότη της Ηπείρου Θωμά τον Α' στα τέλη του 13ου αιώνα για προστασία της Ηπείρου, για αυτό λεγόταν και Θωμόκαστρο. Το 1338 στην επανάσταση κατά της Βυζαντινής επικυριαρχίας, το κάστρο διοικούσε ο Νικηφόρος, γιος του τελευταίου Δεσπότη της Ηπείρου, Ορσίνι.

Ο Ιωάννης Καντακουζηνός μετά την κατάληψη των κάστρων της Άρτας και των Ρωγών, έπεισε τον Νικηφόρο να παραδώσει το κάστρο. Οι Βυζαντινοί το διατήρησαν μέχρι το 1350 οπότε κατελήφθη από τους Σέρβους και στη συνέχεια από τους Αλβανούς που το ονόμασαν Ρινιάσα. Ο Κάρολος Τόκο αργότερα, βελτίωσε την οχύρωση, βάζοντας κανόνια (Λουμπάρδες). Εξακολουθούν πόλεμοι κατά των Τούρκων εισβολέων που τελικά το καταλαμβάνουν το 1451. Τον 18ο αιώνα, οι Σουλιώτες πολεμούν κατά του Αλή. Το 1803, η Δέσπω του Γ. Μπότζη, με νύφες και εγγόνια, μάχεται τους Τουρκαλβανούς στου Δημουλά τον Πύργο (στα Ριζά) και βάζει φωτιά στο μπαρούτι, για να μην πέσουν στα χέρια των εχθρών. Ακολουθεί η κατάληψη του κάστρου από τους Σουλιώτες και μάχες για απελευθέρωση της Πάργας. Τέλος με την αποτυχία των ελληνικών στρατευμάτων στη μάχη του Πέτα και της Πλάκας, η Ρινιάσα εγκαταλείπεται οριστικά. Κάτω από το κάστρο η μεγάλη γέφυρα της εθνικής οδού ονομάζεται σήμερα «Γέφυρα της Δέσπως».

Το κάστρο του Αγίου Γεωργίου βρίσκεται στο νοτιώτερο άκρο της παλιάς πόλης της Πρέβεζας.Κατασκευάστηκε από τον Αλή Πασά στις αρχές του 19ου αι., την ίδια εποχή με την τάφρο (=ντάπια) που περιέβαλλε την πόλη.  Το κάστρο του Αγίου Γεωργίου αποτελεί ένα κλασικό δείγμα των οχυρώσεων του Αλή Πασά. Χτισμένο στη νότια έξοδο της τάφρου της πόλης προς τη θάλασσα, διατηρεί σχεδόν ακέραιο τον οχυρό περίβολο του με το κεκλιμένο εξωτερικό τείχος.

Το σχήμα που επελέγη είναι εκείνο της περίκλειστης εσωτερικής αυλής και του περιμετρικού τείχους εφοδιασμένου με προμαχώνες ενισχύουν τη βόρεια πλευρά, όπου και η πύλη του οχυρού, ενώ το υπόλοιπο οχυρό με μια ακανόνιστη τριγωνική διάθεση αναπτύσσεται νότια, για να καταλήξει σε άλλον ογκώδη ακανόνιστο προμαχώνα προς την πλευρά της εισόδου στον κόλπο.